Της Μαρίας Νικολακάκη
Ο Ιταλός διανοούμενος Αντόνιο Γκράμσι είχε πει, ζούμε την εποχή των τεράτων, ο παλιός κόσμος είναι νεκρός και ο νέος δεν έχει γεννηθεί ακόμα. Ο πολυ-πολικός κόσμος θα γεννηθεί με ωδίνες και κινδύνους για την ανθρωπότητα.
Στον καπιταλιστικό και ιμπεριαλιστικό κόσμο κυριαρχεί ο πόλεμος. Βρισκόμαστε στα πρόθυρα του Γ’ Παγκοσμίου Πολέμου και η πιθανότητα πυρηνικής εξόντωσης είναι πιο πιθανή από ποτέ στην ιστορία. Η αυτοκρατορία των ΗΠΑ είναι έτοιμη να ρίξει τον κόσμο στις φλόγες για να διατηρήσει την ηγεμονία της. Ο κόσμος παρακολουθεί δύο ταυτόχρονους πολέμους, και οι δύο με έναν ασύλληπτο αριθμό νεκρών και έναν σε διαμόρφωση. Ένα στην Ουκρανία εναντίον της Ρωσίας, ένα στην Παλαιστίνη, και ένα εν τη γεννέσει στην Κίνα. Να είστε βέβαιοι, ο πόλεμος στην Παλαιστίνη δεν είναι μόνο εναντίον των Παλαιστινίων, αλλά μια πρόκληση προς το Ιράν. Τόσο η Ρωσία όσο και το Ιράν είναι σύμμαχοι της Κίνας στα BRICS. Ο απώτερος στόχος είναι να αποδυναμωθούν οι σύμμαχοι της Κίνας, αφού η Κίνα είναι η πραγματική απειλή για τη μονοπολικότητα των ΗΠΑ.
Η ανάδυση των ΗΠΑ ως στρατιωτική υπερδύναμη
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου οι ΗΠΑ παρήγαγαν περισσότερα όπλα από όσα απαιτούσαν οι δικές τους στρατιωτικές δυνάμεις και εξόπλισαν τον εαυτό τους και τους συμμάχους τους για τον πιο βιομηχανοποιημένο πόλεμο στην ιστορία. Η είσοδος των Ηνωμένων Πολιτειών στον πόλεμο στα τέλη του 1941 διοχέτευσε οικονομικούς, ανθρώπινους και βιομηχανικούς πόρους στις επιχειρήσεις των Συμμάχων. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, οι ΗΠΑ παρήγαγαν τεράστιες ποσότητες στρατιωτικού εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών όπλων, και έγιναν οι ισχυρότερες, πιο προηγμένες τεχνολογικά στρατιωτικές δυνάμεις στον κόσμο. Μεταξύ των ετών του πολέμου 1940-1944, η κυβέρνηση των ΗΠΑ έδωσε συμβόλαια αξίας 175 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ιδιωτικές εταιρείες, τα δύο τρίτα των οποίων πήγαν στις 100 κορυφαίες εταιρείες της χώρας, σχεδόν το ένα τρίτο πήγε στις 10 κορυφαίες εταιρείες. Στις περισσότερες από αυτές τις επιχειρήσεις δόθηκαν επίσης ειδικά φορολογικά προνόμια, μαζί με ευνοϊκούς όρους για την αγορά κρατικών εγκαταστάσεων μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο (Mills, 1957, σελ. 100-101). Ο Mills δηλώνει, «Η μακροχρόνια τάση των επιχειρήσεων και της κυβέρνησης να εμπλέκονται πιο περίπλοκα και βαθιά μεταξύ τους έχει… φτάσει σε ένα νέο σημείο ορατότητας. Τα δύο δεν μπορούν τώρα να θεωρηθούν καθαρά ως δύο διαφορετικοί κόσμοι». Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι μεγάλες εταιρείες είχαν φτάσει να κυριαρχούν στη λήψη αποφάσεων της κυβέρνησης. Μέχρι το 1947, οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν πραγματικά το εργοστάσιο του κόσμου. Το ήμισυ της παγκόσμιας παραγωγής πραγματοποιείτο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι Αμερικανοί κατασκεύαζαν το 57% του παγκόσμιου χάλυβα και το 80% των αυτοκινήτων του κόσμου.
Προκειμένου η αμερικανική βιομηχανία να εκμεταλλευτεί τη θέση της, απαιτούσε μια δραστική απελευθέρωση της παγκόσμιας αγοράς. Η απελευθέρωση του εμπορίου ήταν προϋπόθεση για το πρόγραμμα Lend Lease κατά τη διάρκεια του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου και ένα βασικό στοιχείο της πρότασης Marshall που διατυπώθηκε από τον Υφυπουργό της Αμερικής Clayton στο συνέδριο του Παρισιού τον Σεπτέμβριο του 1947. Σύμφωνα με το σχέδιο Marshall, οι Ηνωμένες Πολιτείες πιέζουν επίσης τα ευρωπαϊκά κράτη σε ” αποσυναρμολόγηση των κρατικών μονοπωλιακών δομών “που είχαν γίνει ανεκτές αμέσως μετά τον πόλεμο προκειμένου η Ευρώπη να σταθεροποιήσει τις ταξικές σχέσεις και να αποκαταστήσει την κοινωνική αρμονία (van der pijl, σελ. 154). Οι ΗΠΑ ήταν εν μέρει επιτυχημένες σε αυτές τις προσπάθειες, αν και η Ευρώπη ήταν σε θέση να δημιουργήσει τη δική της καπιταλιστική πορεία μετά την ανάσταση του οικονομικού τους συστήματος και τη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής οικονομικής κοινότητας κατά την επόμενη δεκαετία. (Ngyen, 2014)
Κάτω από την ορμή για εξουσία και κέρδη, οι ΗΠΑ στην υπηρεσία των πολυεθνικών τους δεν διστάζουν να επέμβουν άμεσα σε άλλες χώρες, να κάνουν πολέμους, έγχρωμες επαναστάσεις και να ανατρέψουν ηγέτες χωρών που δεν θέλουν να γονατίσουν στη δύναμή τους. Όπως λέει ο ιστορικός William Blum:
Κυρίως, πρέπει να συνειδητοποιήσει κανείς ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν να κυριαρχήσουν στον κόσμο, για τον οποίον σκοπό είναι διατεθειμένες να χρησιμοποιήσουν κάθε απαραίτητο μέσο. Μόλις καταλάβει κανείς αυτό, μεγάλο μέρος της φαινομενικής σύγχυσης, αντίφασης και ασάφειας γύρω από τις πολιτικές της Ουάσιγκτον εξαφανίζεται. Για να εκφραστεί αριθμητικά αυτή η προσπάθεια για κυριαρχία, μπορεί κανείς να θεωρήσει ότι από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν
• προσπάθησαν να ανατρέψει περισσότερες από 50 ξένες κυβερνήσεις, οι περισσότερες από τις οποίες ήταν δημοκρατικά εκλεγμένες.
παρενέβησαν κατάφωρα σε δημοκρατικές εκλογές σε τουλάχιστον 30 χώρες·
προσπάθησαν να δολοφονήσει περισσότερους από 50 ξένους ηγέτες.
έριξαν βόμβες στους ανθρώπους σε περισσότερες από 30 χώρες.
προσπάθησαν να καταστείλουν ένα λαϊκιστικό ή εθνικιστικό κίνημα σε 20 χώρες (2011)
Η παγκοσμιοποίηση των ΗΠΑ δεν περιορίζεται σε έναν μιλιταρισμό και χρηματιστικοποίηση, αλλά είναι ένα πιο εκτεταμένο αυτοκρατορικό κύκλωμα που εξυπηρετεί ισχυρά, αλληλοεπικαλυπτόμενα παγκόσμια συμφέροντα. Σύμφωνα με τον καθηγητή Michel Chossydovsky, αυτά περιλαμβάνουν:
§«Η Wall Street και ο παγκόσμιος τραπεζικός μηχανισμός.
§Το Στρατιωτικό-Βιομηχανικό Συγκρότημα.
§Πετρεαλιοπαραγωγικές εταιρείες;
§Οι όμιλοι Βιοτεχνολογίας.
§Φαρμακευτικές εταιρείες
§Η παγκόσμια οικονομία των ναρκωτικών και το οργανωμένο έγκλημα.
§Οι όμιλοι μέσων ενημέρωσης και οι κολοσσοί της τεχνολογίας της πληροφορίας και της επικοινωνίας». (Chossydovsky, 2019).
Εν τέλει ο Αμερικανικός ιμπεριαλισμός μόνο με πολέμους, γεωπολιτικούς, οικονομικούς και πολιτικούς μπορεί να συνεχίζει.
Ο Πόλεμος στην Ουκρανία
Ο πόλεμος στην Ουκρανία επιδιώκει την αποδυνάμωση της Ρωσίας μέσω πολέμου και κυρώσεων. Επίσης, ο πόλεμος είχε σκοπό να τερματίσει την εξάρτηση της ΕΕ από το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο. Η Ευρασία είναι το κέντρο της ευφορίας και ευημερίας στον πλανήτη, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές. Οποιαδήποτε δύναμη ήλεγχε το Χάρτλαντ (καρδιά του πλανήτη) θα έλεγχε πάνω από το 50% των παγκόσμιων πόρων. Το μέγεθος και η κεντρική θέση του Χάρτλαντ το έκαναν το κλειδί για τον έλεγχο του πλανήτη.
Θεωρία Heartland του Halford John Mackinder, 1904.
Αργότερα, το 1919, ο Mackinder συνόψισε τη θεωρία του ως εξής:
Όποιος κυβερνά την Ανατολική Ευρώπη διοικεί τη Χάρτλαντ, όποιος κυβερνά την Χάρτλαντ διοικεί το Νησί του Κόσμου, όποιος κυβερνά αυτό, διοικεί τον κόσμο.
— Mackinder, Δημοκρατικά Ιδανικά και Πραγματικότητα, σελ. 150
Μεγάλο μέρος της ανάλυσης του Zbigniew Brzezinski στο βιβλίο του Η Μεγάλη Σκακιέρα ασχολείται με τη γεωστρατηγική στην Κεντρική Ασία, εστιάζοντας στην άσκηση εξουσίας στην ευρασιατική ξηρά σε ένα μετασοβιετικό περιβάλλον. Στο κεφάλαιό του αφιερωμένο σε αυτό που αναφέρει ως «Ευρασιατικά Βαλκάνια», χρησιμοποιεί τη θεωρία της Heartland του Mackinder. Zbigniew Brzezinki’s “The Grand Chessboard”, 1997.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει σχεδόν τελειώσει. Η Ρωσία δεν ηττήθηκε, αλλά με την “οικονομική πλάτη” της Κίνας κατάφερε να αποφύγει τις κυρώσεις και να επικρατήσει. Η Ρωσία βγήκε πιο δυνατή από τον πόλεμο πηγαίνοντας στους δικούς της πόρους και εκσυγχρονίζοντας την οικονομία της. Η ΕΕ βρίσκεται σε βαθιά οικονομική κρίση και τώρα εξαρτάται από τις ΗΠΑ για το ακριβό αέριο LNG. Υπάρχουν λόγοι να πιστεύουμε ότι η ειδική στρατιωτική επιχείρηση της Ρωσίας έχει φέρει τις μετασχηματιστικές τάσεις σε ένα νέο επίπεδο. Αυτό μπορεί να φανεί στην απροθυμία της Παγκόσμιας Πλειοψηφίας να συμμετάσχει στις αντιρωσικές κυρώσεις και την εκστρατεία πολιτικής προπαγάνδας, που δημιουργεί η Δύση.
Οι ΗΠΑ έγιναν ισχυρότερες πουλώντας όπλα στην Ουκρανία (90% των κονδυλίων της Ουκρανίας επιστρέφει στις ΗΠΑ για αγορά όπλων από τις πολεμικές βιομηχανίες), και εξαναγκάζοντας την ΕΕ σε καθεστώς υποτέλειας. Ταυτόχρονα, το Ισραηλ φαίνεται να θέλει να αντικαταστήσει το Ρωσικό αέριο στην ΕΕ. Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να δούμε και τις προσπάθειες αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάνης, ώστε να παρακαμφθούν τα όποια εμπόδια υπάρχουν από την Τουρκία με το μοίρασμα του Αιγαίου και την διαχείρηση των αγωγών στην Ευρώπη από το Ισραήλ.
Δεύτερο πολεμικό επεισόδιο: Παλαιστίνη
Ο κόσμος παρακολουθεί με τρόμο τους Ισραηλινούς να επιτίθενται στους Παλαιστίνιους σε μια προσπάθεια γενοκτονίας και εθνοκτονίας για να αδειάσουν την περιοχή της Γάζας. H εξαφάνιση της Γάζας από το χάρτη ανακοινώθηκε επίσημα από τον Νετανιάχου τον Σεπτέμβρη του 2023 στα Ηνωμένα Έθνη.
Περισσότεροι από 30.000 νεκροί μέχρι στιγμής, το 95% των σπιτιών έχουν καταστραφεί και οι κάτοικοι έχουν στραφεί σε περιπλανήσεις, ενώ ο ισραηλινός στρατός καταστρέφει την ικανότητά τους να παραμείνουν στη Λωρίδα της Γάζας. Τα νοσοκομεία, τα πανεπιστήμια, τα σχολεία, τα τζάμια βομβαρδίζονται στη λήθη.
Η αφορμή είναι η επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου. Οι πραγματικοί λόγοι είναι το πετρέλαιο και η γεωπολιτική. Η Γάζα έχει πετρέλαιο στα εδάφη της, που ορισμένοι εκτιμούν ότι είναι περίπου 500 δισεκατομμύρια δολάρια. Όπως περιγράφεται από τη Felicity Arbuthnot με προνοητικότητα πριν από 10 χρόνια σε ένα άρθρο της 30ης Δεκεμβρίου 2013: “Το Ισραήλ πρόκειται να γίνει σημαντικός εξαγωγέας φυσικού αερίου και πετρελαίου, αν όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο”. Στο τρέχον πλαίσιο, το Ισραήλ “Όλα πάνε να σχεδιάσει» η επιλογή συνίσταται στην παράκαμψη της Παλαιστίνης και στο «σβήσιμο της Γάζας από τον Χάρτη», καθώς και στην κατάσχεση ΟΛΩΝ των θαλάσσιων αποθεμάτων φυσικού αερίου της Γάζας, αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Πόλεμος των Εμπορικών Διαδρομών
Πολύ σημαντικός λόγος είναι και οι εμπορικές διαδρομές προς την Ευρώπη. Το έργο Ben Gurion Canal Project, ή Ισραηλινό κανάλι, ήταν το προτεινόμενο έργο για τον έλεγχο των διαδρομών προς την Ευρώπη από τη δεκαετία του ’60. Μέρος του θα διέτρεχε ακριβώς διαμέσου της Λωρίδας της Γάζας. Το πέρασμα θα ξεκινούσε από το λιμάνι της πόλης Εϊλάτ στο Ισραήλ μέσω του Κόλπου της Άκαμπα, διασχίζοντας τα σύνορα της Ιορδανίας και ρέοντας μέσω της κοιλάδας Arabah πριν εισέλθει στη Νεκρά Θάλασσα πριν κατευθυνθεί βόρεια γύρω από τη Λωρίδα της Γάζας.
Ο Οικονομικός Διάδρομος Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης IMEEC, ο οποίος ανακοινώθηκε τον Σεπτέμβριο από τον Νετανιάχου είναι άλλο ένα σχέδιο και μια προσπάθεια των Ηνωμένων Πολιτειών να περιορίσουν την ειρηνική άνοδο της Κίνας. Ο Οικονομικός Διάδρομος Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης (IMEΕC), που ξεκίνησε στις 9 Σεπτεμβρίου στη σύνοδο κορυφής της G-20 στο Νέο Δελχί, έχει τη δυνατότητα να γίνει ένας από τους πυλώνες της στρατηγικής της Ευρώπης στον Ινδο-Ειρηνικό, η οποία φαίνεται να επικεντρώνεται όλο και περισσότερο Ινδία. Το Μνημόνιο Συνεννόησης για τον διάδρομο που υπογράφηκε από την Ινδία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Σαουδική Αραβία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και τρία από τα μεγάλα κράτη μέλη της, δηλαδή τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ιταλία, είναι εξαιρετικά σχετικό και δεν μόνο για οικονομικούς λόγους αλλά και κυρίως για τη στρατηγική του σημασία.
Το Πεκίνο γνωρίζει λεπτομερώς πώς η Ουάσιγκτον βρίσκεται ταυτόχρονα σε λειτουργία υβριδικό πόλεμο εναντίον του Δρόμου του Μεταξιού και των BRICS – σύντομα θα γίνει BRICS11. H ενσωμάτωνη πρετρελαιοπαραγωγικών χωρών, οπως το Ιράν, η Σαουδική Αραβία και η Βενεζουέλα σημαίνει ότι θα ελέγχουν πάνω σπό το 50% του παγκόσμιου πετρελαίου.
Η Θάλασσα της Νότιας Κίνας είναι εξαιρετικά στρατηγική, καθώς η αμερικανική ηγεμονία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ναυσιπλοϊα και την «κυβέρνηση των κυμάτων». Αυτός είναι ο πυρήνας της Εθνικής Στρατιωτικής Στρατηγικής των ΗΠΑ. Η Θάλασσα της Νότιας Κίνας είναι ο κρίσιμος σύνδεσμος που συνδέει τον Ειρηνικό με τον Ινδικό Ωκεανό, τον Περσικό Κόλπο και τελικά την Ευρώπη.
Η Θάλασσα της Νότιας Κίνας είναι και θα συνεχίσει να είναι το απόλυτο γεωπολιτικό σημείο ανάφλεξης του 21ου αιώνα – πολύ μπροστά από τη Μέση Ανατολή ή τα δυτικά σύνορα της Ρωσίας. Το μέλλον της Ασίας – καθώς και η ισορροπία δυνάμεων Ανατολής-Δύσης – διακυβεύεται.
Μόνο στα τέλη του 19ου αιώνα το σύστημα της Βεστφαλίας κατάφερε να παγώσει τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας μέσα σε ένα ακίνητο πλαίσιο. Αυτό μας φέρνει στο γιατί η Κίνα είναι τόσο ευαίσθητη όσον αφορά τα σύνορά της. γιατί συνδέονται άμεσα με τον «αιώνα της ταπείνωσης» – όταν η εσωτερική κινεζική διαφθορά και αδυναμία επέτρεψαν στους δυτικούς βαρβάρους να καταλάβουν την κινεζική γη.
Το στοίχημα δεν θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο. Αυτή η μέρα που το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ θα παρέμβει στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, θα είναι το τέλος της αυτοκρατορικής της ηγεμονίας.
Από την άλλη, η Ρωσική Διαδρομή Βορειας Θάλασσας (North Sea Arc, γνωστή και ως North Sea Route), είναι μια ναυτιλιακή διαδρομή που εκτείνεται κατά μήκος της αρκτικής ακτής της Ρωσίας, συνδέοντας την Ευρώπη και την Ασία. Αυτή η διαδρομή έχει κερδίσει αυξανόμενη προσοχή τα τελευταία χρόνια λόγω των δυνατοτήτων της ως ταχύτερης και πιο οικονομικής εμπορικής διαδρομής.
Η Βόρεια Θαλάσσια Διαδρομή (NSR) κατέχει ιδιαίτερη θέση στο όραμα της Ρωσίας για οικονομική ανάπτυξη. Προσφέρει μια συντομότερη και πιο αποτελεσματική διαδρομή για τη μεταφορά εμπορευμάτων μεταξύ Ευρώπης και Ασίας, μειώνοντας σημαντικά τους χρόνους και το κόστος διέλευσης. Η Ρωσία οραματίζεται αυτή τη διαδρομή ως βασικό μοχλό για την οικονομική της ανάπτυξη, ενισχύοντας τη συνδεσιμότητα μεταξύ των περιοχών της Άπω Ανατολής και της Ευρώπης. Επιπλέον, η προοπτική ναυσιπλοΐας όλο το χρόνο κατά μήκος αυτής της διαδρομής, λόγω των μεταβαλλόμενων κλιματικών συνθηκών, ενισχύει τη γοητεία της για το διεθνές εμπόριο.
Η πολυπολικότητα είναι αναπόφευκτη
Είναι η ελπίδα της Κίνας και των BRICS του κόσμου τώρα να προστατεύσουν την ανθρωπότητα από το σενάριο του τέλους του κόσμου που φέρνει σε όλους μας η ετοιμοθάνατη αυτοκρατορία. Ο πόλεμος ισοπεδώνει τα πάντα στο τίποτα. Απαιτούνται διπλωματικά μέτρα για να σταματήσουν τα όνειρα τους να επιβιώσουν από την πτώση της δυτικής αυτοκρατορίας φέρνοντας στον κόσμο έναν Αρμαγεδδώνα. Δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν κοιτάξει την Κίνα και τα BRICS για να τους φέρουν ελπίδα για ειρήνη και ευημερία.
Ο Τσάλμερς Τζόνσον στην τριλογία του για την πτώση της αμερικανικής αυτοκρατορίας – “Blowback”, “The Sorrows of Empire” και “Nemesis” – υπενθυμίζει στους αναγνώστες ότι η ελληνική θεά Nemesis είναι “το πνεύμα της ανταπόδοσης, ένα διορθωτικό στην απληστία και τη βλακεία που μερικές φορές διέπει τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων». Αντιπροσωπεύει τον «δίκαιο θυμό», μια θεότητα που «τιμωρεί την ανθρώπινη παράβαση της φυσικής, σωστής τάξης πραγμάτων και την αλαζονεία που την προκαλεί».
Στην ελληνική τραγωδία έχουμε το ύβρις, άτις, νέμεσις, τίσις.
Η ύβρις φέρνει την άτις, που είναι σοβαρό λάθος, που φέρνει τη νέμεση, για να οδηγήσει στην τίση που είναι μια νέα τάξη πραγμάτων.
Παρακολουθούμε μια ελληνική τραγωδία να εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας και μας έχει ήδη επιβληθεί άτις. Η νέμεσις έρχεται και μια νέα τάξη πραγμάτων με ειρήνη και ευημερία για όλη την ανθρωπότητα.